O małżeństwie

To sam Bóg ustanowił małżeństwo, stwarzając mężczyznę i kobietę na swój obraz i podobieństwo (Rdz 1,27). Bo Bóg jest Miłością (1 J 4,8). Dlatego też miłość jest podstawowym i wrodzonym powołaniem każdej istoty ludzkiej.

Sakramentalne małżeństwo to wspólnota miłości i życia, powstała przez nieodwołalną zgodę obojga małżonków, w której oddają się oni sobie i przyjmują wzajemnie. Sakramentu małżeństwa udzielają sobie wzajemnie sami nowożeńcy w 'obliczu Kościoła', przed upoważnionym do tego kapłanem/diakonem i świadkami. Małżeństwo nie jest zatem tylko sprawą prywatną dwojga ludzi, ale poprzez przyjęty sakrament biorą oni aktywny udział w budowaniu wspólnoty Kościoła; małżonkowie stanowią Kościół w pomniejszeniu, niejako domowy Kościół, jak uczy Sobór Watykański II.

Istotne przymioty sakramentalnego małżeństwa: jedność, miłość, nierozerwalna wierność i płodność.

 

Wzajemna miłość, wierność i nierozerwalność sakramentalnego małżeństwa wynika z prawa Bożego, które wyraźnie potwierdził Jezus Chrystus: 'A tak nie są już dwojgiem, lecz jednym ciałem' (Mt 19,6), oraz: 'Kto oddala swoją żonę, a bierze inną, popełnia względem niej cudzołóstwo. I jeśli żona opuści swego męża, a wyjdzie za innego, popełnia cudzołóstwo' (Mk 10,11-12).

 

Do istoty małżeństwa należy również płodność. Dziecko jest owocem wspólnej miłości. Służba życiu (a nie zabijaniu) została nakazana małżonkom przez samego Stwórcę: 'Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: Bądźcie płodni i rozmnażajcie się' (Rdz 1,28).

Kościół uczy o odpowiedzialnym rodzicielstwie. Znaczy to, iż sami małżonkowie muszą zadecydować w sumieniu przed Bogiem, jak liczne chcą przyjąć potomstwo. Nie mogą jednak kierować się tutaj samowolą i egoizmem. Powinni uwzględnić warunki w jakich żyją, dobro własne i swoich dzieci, ale zawsze powinni być otwarci na dar nowego życia.

Przygotowanie do małżeństwa i życia rodzinnego

Można wyróżnić trzy zasadnicze etapy przygotowania do małżeństwa:

  • Przygotowanie dalsze: dzieciństwo, życie rodzinne, katechizacja szkolna i parafialna dzieci i młodzieży;
  • Przygotowanie bliższe: roczna katecheza przygotowująca do małżeństwa i życia rodzinnego dla młodzieży albo skrócona katecheza przedmałżeńska,
  • Przygotowanie bezpośrednie: obejmuje okres trzech miesięcy przed ślubem. Kandydaci do małżeństwa powinni obowiązkowo zgłosić się do kancelarii parafialnej na trzy miesiące przed ślubem w celu rozważnego i spokojnego podjęcia bezpośredniego przygotowania do ślubu, ewentualnego uzupełnienia katechezy przedmałżeńskiej i załatwienia formalności.
  • Spisanie protokołu przedślubnego, a tym samym ustalenie sytuacji prawnej narzeczonych, oraz samo zawarcie sakramentalnego związku małżeńskiego powinno mieć miejsce w parafii, w której jedno z narzeczonych posiada stałe lub tymczasowe zamieszkanie albo miesięczny pobyt.

W okresie narzeczeństwa kandydaci powinni częściej przystępować do sakramentów świętych, a zwłaszcza szczerze i owocnie przeżyć sakarament pokuty.

Przeszkody małżeńskie

  1. Przeszkoda wieku – jeżeli narzeczeni nie ukończyli 18-tego roku życia
  2. Niezdolność fizyczna (impotencja) – niezdolność taką stwierdza lekarz.
  3. Przeszkoda węzła małżeńskiego – istnieje wówczas, gdy ktoś związał się uprzednio węzłem małżeństwa kościelnego lub naturalnego;
  4. Przeszkoda święceń i ślubów wieczystych;
  5. Przeszkoda pokrewieństwa – niemożliwe jest małżeństwo z przeszkodą pokrewieństwa w linii prostej (we wszystkich stopniach: dziadek, ojciec, syn, wnuk); nie udziela się dyspensy również w wypadku pokrewieństwa w linii bocznej drugiego stopnia (miedzy rodzeństwem); biskup może udzielić dyspensy, gdy zachodzi trzeci lub czwarty stopień pokrewieństwa w linii bocznej (kuzyni);
  6. Przeszkoda powinowactwa i przyzwoitości publicznej;
  7. Powodem nieważności małżeństwa może być przymus, bojaźń lub szantaż (ze strony jednego z narzeczonych lub osoby trzeciej);
  8. Małżeństwo nie będzie ważne, gdy zostało zawarte w złych intencjach z wykluczeniem jakiegoś istotnego elementu lub przymiotu małżeństwa (jedność, nierozerwalność, prawo do potomstwa);
  9. Specjalnego zezwolenia biskupa wymaga małżeństwo z niewierzącymi i akatolikami. Osoby te powinny złożyć zobowiązanie, że nie będą przeszkadzać stronie katolickiej w wypełnianiu praktyk religijnych i w wychowaniu katolickim potomstwa.

Po zawarciu sakramentu małżeństwa

Sakrament małżeństwa raz ważnie zawarty trwa do końca życia, do śmierci jednego z małżonków.

Sakrament ten jest wielkim darem Boga, a obecny w ich małżeństwie mocą Ducha Świętego Chrystus wzmacnia i pogłębia wzajemna ich miłość, która staje się miłością płodną, tworzącą chrześcijańską rodzinę, prawdziwy 'Kościół domowy'. Dlatego dzieci są najcenniejszym owocem ich miłości, darem małżeństwa a rodzicom przynoszą najwięcej dobra.

Uczynić z siebie dar - miłość małżeńska różni się od wszelkiej innej miłości, a różni się tym, że w miłości małżeńskiej jedna osoba oddaje się drugiej w niespotykanej gdzie indziej pełni. To dawanie siebie i branie drugiego nie wyklucza, a wręcz przeciwnie - potęguje szacunek i wielką godność każdej osoby.

Życie duchowe, sakramentalne i chrześcijańska tradycja – to fundament małżeństwa i rodziny chrześcijańskiej. Szczególne znaczenie w kształtowaniu chrześcijańskiego oblicza rodziny ma sposób świętowania niedzieli, który polega na udziale w niedzielnej Mszy św. i wspólnym świętowaniu w rodzinie (wspólny posiłek i czas wolny), następnie raz w tygodniu medytacja Pisma Św., codzienna modlitwa i pielęgnowanie religijnych zwyczajów i obrzędów religijnych, związanych z uroczystościami kościelnymi i rodzinnymi.

PRZYGOTOWANIE BEZPOŚREDNIE DO MAŁŻEŃSTWA 

Narzeczeni zgłaszają się w kancelarii parafii zamieszkania narzeczonej lub narzeczonego na trzy miesiące przed przyjęciem sakramentu małżeństwa; istnieje możliwość dużo wcześniejszej rezerwacji terminu ślubu (śluby nie odbywają się w niedziele i święta nakazane); jeżeli parafia, w której ma być zawarte małżeństwo, różni się od miejsca zamieszkania obojga (nie mylić z miejscem zameldowania), uzyskują zgodę na przeniesienie ślubu z parafii, gdzie jedno z nich zamieszkuje albo delegację do innej parafii; obcokrajowiec musi uzyskać zgodę biskupa miejsca zamieszkania
w naszej parafii  sprawy przedślubne - w kancelarii: konieczne jest wcześniejsze uzgodnienie terminu - na określony dzień powszedni np. o 19:30

Narzeczeni obowiązkowo biorą udział w czterech katechezach (naukach) przedmałżeńskich w dowolnie obranej przez siebie parafii; mogą to realizować wcześniej lub równolegle w wypełnieniem formalności przedślubnych.

Nauki przedślubne można odbyć m. in.:

  • w Centrum Edukacyjnym (obok katedry) we wtorki o godz. 19:00, z wyjątkiem świąt
  • w dowolnie wybranej parafii
  • w formie wyjazdów weekendowych: dorodzin.pl

Uczestniczą oni w trzech obowiązkowych spotkaniach (konsultacjach) w Poradni Życia Małżeńskiego i Rodzinnego:

Poradnia w naszej parafii: zobacz tutaj
Spotkania indywidualne (obojga jednocześnie) - po wcześniejszym umówieniu telefonicznym terminu (kontakt telefoniczny - jak wyżej)

Poradnie w dekanacie: pełnią dyżury: dorodzin.pl

Poradnie w  Diecezji: dorodzin.pl

Narzeczeni przed zawarciem małżeństwa przystępują dwukrotnie do sakramentu pokuty i pojednania:

  • po raz pierwszy: w najbliższym czasie po spisaniu formalności przedślubnych
  • po raz drugi: w przede dniu ślubu

informacja diecezjalna o przygotowaniu bezpośrednim narzeczonych - jest do pobrania na dole strony (PDF)
szczegółowe informacje dla narzeczonych dotyczące przygotowania - są do pobrania na dole strony (plik do pobrania

FORMALNOŚCI

Narzeczeni zgłaszają się w kancelarii w parafii narzeczonej lub narzeczonego na trzy miesiące przed przyjęciem sakramentu małżeństwa; jest możliwa dużo wcześniejsza rezerwacja terminu ślubu.

Okazują następujące dokumenty:

  • dowód osobisty (lub paszport)
  • metrykę chrztu ważną 6 miesięcy do daty ślubu (tj. ok. trzy miesiące do daty spisania protokołu przedślubnego)
    jeżeli osoba nie była ochrzczona w naszej parafii, pobiera ten dokument w kancelarii w parafii, w której została ochrzczona; w akcie tym jest odnotacja, czy osoba jest stanu wolnego i jakie przyjęła sakramenty (np. bierzmowanie); jeżeli osoba przyjęła sakrament bierzmowania, a fakt ten nie jest odnotowwny w metryce chrztu, powinno się ponadto uzyskać potwierdzenie przyjęcia tego sakramentu z parafii, w której została bierzmowana
  • świadectwo (kościelne) z uczestnictwa w katechizacji z ostatniej klasy szkoły ponadpodstawowej; jeżeli osoba nie uczęszczała na lekcje religii, zanim zostaną przeprowadzone formalności przedślubne uzupełnia wiadomości, pod kierunkiem duszpasterza (zasadniczo, w parafii, gdzie odbędzie się ceremonia zaślubin)
  • dokument z Urzędu Stanu Cywilnego potwierdzający zawarcie już cywilnego związku małżeńskiego albo jeżeli zawarcie związku małżeńskiego ma skutkować w prawie cywilnym (tzw. małżeństwo konkordatowe) dostarcza się dokument stwierdzający, że narzeczeni mogą zawrzeć cywilny związek małżeński; dokument ten jest ważny sześć miesięcy do dnia zawarcia małżeństwa (!)
  • po spisaniu protokołu przedślubnego w parafii dotychczasowego ostatniego zamieszkania narzeczonych wygłasza się tzw. zapowiedzi; po ich wygłoszeniu – urzędowo potwierdzone, dostarcza się do kancelarii parafii spisania protokołu

LITURGIA SAKRAMENTU

Postępowanie przed liturgią:

  • narzeczeni, najpóźniej na dwa dni przed ślubem, do kancelarii dostarczają potwierdzenia m. in. z wygłoszenia zapowiedzi (jeżeli były wygłaszane poza naszą parafią), z odbytych katechez przedmałżeńskich i konsultacji w Poradni Życia Rodzinnego; dar pieniężny z tytułu posługi udzielenia sakramentu i posługi organisty składają duszpasterzowi przed ceremonią ślubną
  • narzeczeni w odpowiednim czasie uzgadniają termin ślubu z organistą parafialnym (K. Orzechowski - tel. 660 088 637); mogą wybrać innego, ale za aprobatą duszpasterza; podczas ceremonii ślubnej mogą być wykonywane wyłącznie śpiewy religijne (kościelne, liturgiczne); istnieje mozliwość wykonywania śpiewu solowego lub instrumentalnego (np. gra na skrzypcach z akompaniamentem organowym), z tym że wyłącznie pieśni religijnych (pieśni maryjne np. Ave Maria mogą być grane w odpowiedniej części Mszy św. np. na przygotowanie darów albo na zakończenie); akompaniament solowy lub instrumentalny podczas tejże liturgii musi być również zgodny z powyższymi wymogami liturgicznymi i ściśle uzgodniony wcześniej z duszpasterzem i organistą
  • świadkowie (ukończone 18 lat, mogą być tej samej płci): na 15 minut przed rozpoczęciem liturgii dostarczają do zakrystii obrączki, okazują swoje dowody osobiste (lub paszporty) oraz, jeżeli narzeczeni nie uczynili tego wcześniej, dostarczają poświadczenia o przystąpieniu narzeczonych do sakramentu pokuty i pojednania
  • następnie, razem z nowożeńcami udają się do ołtarza; podczas Mszy Św. przystępują do Komunii Św.
  • podczas zawierania sakramentalnego związku małżeńskiego (składania przyrzeczeń przez nowożeńców) trwają w postawie stojącej
  • fotograf i operator kamery (posiadający uprawnienie diecezjalne) – obowiązkowo zgłaszają się do kapłana w zakrystii przed rozpoczęciem uroczystości ślubnej; podczas trwania liturgii rejestracja filmowa i fotograficzna może być wykonywana przez jednego fotografa i jednego operatora z uprawnieniami kościelnymi (z zastosowaniem przepisów kościelnych)
  • narzeczeni, po uzgodnieniu z dekoratorkami parafialnymi, mają możliwość uzupełnienia wystroju prezbiterium dodatkowymi (żywymi) kwiatami; żadna firma nie może wykonywać dekoracji świątyni (zgodnie z zarządzeniem biskupa ordynariusza dla całej diecezji gliwickiej)

Uwagi porządkowe:
Życzenia są składane przed świątynią (m. in. pod arkadami); na placu kościelnym zachowujemy się z szacunkiem dla miejsca – nie obrzuca się nowożeńców ryżem itp.

Gdy zawierane jest małżeństwo „konkordatowe”:

jeżeli jest to małżeństwo „konkordatowe” - to nowożeńcy przed zaślubinami w zakrystii podpisują dokument ze Stanu Cywilnego; otrzymują jeden egzemplarz.